Każde pomieszczenie, czy to w przestrzeni prywatnej czy w publicznej, pełni określoną funkcję. Co zrobić, aby spełniało ono wszelkie wymagania i było naprawdę komfortowe? Warto znać podstawowe zasady oświetlania przestrzeni oraz parametry opraw oświetleniowych. Wiedzieć, jaki rodzaj światła wybrać, aby pasowało do danego pomieszczenia, na jakie parametry zwracać uwagę przy wyborze lamp, aby były one na pewno bezpieczne.
W tym artykule przybliżymy temat oświetlenia łazienki. Musi ono spełniać bardzo określone wymogi, głównie dlatego, że w łazience mamy do czynienia z: wodą, parą wodną i wilgocią. Czynniki te mogą uszkodzić oprawę, a nawet doprowadzić do zwarcia. Aby więc korzystanie z opraw było bezpieczne, powinny mieć one podwyższony stopień szczelności (IP).
Drugim ważnym aspektem przy projektowaniu oświetlenia łazienki jest jego rodzaj, czyli to, gdzie możemy zastosować oświetlenie punktowe, a gdzie – oświetlenie ogólne.
To, jaką wartość IP powinny mieć oprawy w łazience, zależy od projektu pomieszczenia – rozmieszczenia punktów świetlnych oraz wyposażenia wnętrza.
Czym jest klasa szczelności?
Klasa szczelności (stopień szczelności) to techniczne oznaczenie, wskazujące na to, czy dana oprawa oświetleniowa jest wytrzymała na czynniki zewnętrzne, takie jak: woda, wilgoć, kurz czy dotyk. Światowym standardem określania stopnia szczelności jest kod IP, który zwykle składa się z dwóch liter (IP) oraz dwóch cyfr.
Pierwsza cyfra kodu IP oznacza, że obudowa zabezpiecza przed dostępem do niebezpiecznych części, umieszczonych wewnątrz lampy, a także uniemożliwia wniknięcie do jej środka obcych ciał stałych. Stopień szczelności określany jest od 0 do 6.
Druga cyfra w kodzie IP oznacza zabezpieczenie urządzenia przed wodą i wilgocią. Stopień szczelności występuje w zakresie 0 do 9.
Całość określona jest według normy PN-EN 60529:2003, w której można znaleźć szczegółowe informacje odnośnie tego parametru.
Jakie IP posiadają oprawy?
Większość naszych produktów posiada IP20. Lampy o takiej kasie szczelności są odporne na kontakt z ciałami o wielkości ponad 12,5 mm. Przypadkowe dotknięcie lampy nie zagraża bezpieczeństwu ani nie grozi uszkodzeniem elektrycznego mechanizmu oprawy. Nie musimy się też martwić o to, że do jej elementów elektrycznych przedostanie się owad.
Kolejnym stopniem jest IP44. Oprawy o takim stopniu szczelności nie zostaną uszkodzone przez ciała stałe o wielkości ponad 1 mm. Są one też chronione przed kroplami lecącymi z dowolnego kierunku pod dowolnym kątem (lampa jest odporna na ochlapanie wodą). Natomiast nie są to oprawy, które mogłyby cały czas być wystawione na działanie wody.
IP54 – oprawy o tej klasie szczelności nie zostaną uszkodzone przez krople wody, padające na nie z dowolnego kierunku, a także nie wniknie do nich pył w ilościach niezakłócających pracy urządzenia.
IP65 – lampa jest całkowicie szczelna dla pyłu oraz strumienia wody z dowolnego kierunku.
Do łazienki zawsze warto wybrać oprawy o podwyższonym stopniu szczelności. Nie musimy jednak od razu sięgać po oświetlenie o najwyższym IP. Dobór lamp zależy bowiem również od projektu pomieszczenia – rozmieszczenia punktów świetlnych oraz wyposażenia.
Określenie stref: 0, 1, 2 czy 3.
W łazience możemy wyróżnić cztery główne strefy, które wyznacza się w oparciu o lokalizację urządzeń sanitarnych.
1) Strefa 0 – to wanna, podłoga i ściany kabiny prysznicowej. Możliwe jest tu wyłącznie użycie opraw o stopniu szczelności IP65.
2) Strefa 1 – to przestrzeń do 2,25 m nad wanną lub kabiną prysznicową (licząc od podłogi). Można tu wykorzystać lampy o stopniu szczelności IP44 lub IP45.
3) Strefa 2 – to bliskie sąsiedztwo wanny, kabiny prysznicowej oraz umywalki, wyznaczone w obszarze do 60 cm w każdą stronę. W tego typu obszarach można używać lamp z IP44.
4) Strefa 3 – to dalsze sąsiedztwo urządzeń sanitarnych, wyznaczone w obszarze o szerokości 2,4 m. Tutaj można śmiało zastosować oprawy z IP20.
Mając na uwadze ten podział, możemy zdecydować, jaką klasę szczelności powinny mieć wybrane oprawy w łazience – i to zarówno te, które dają światło ogólne pośrodku łazienki, jak i te typu downlight, umieszczone bezpośrednio nad kabiną prysznicową.
Jak dobrze zaprojektować oświetlenie w łazience?
Odpowiednie oświetlenie łazienki jest tak samo ważne jak jej funkcjonalny projekt. To w końcu miejsce, w którym wykonujemy dużo precyzyjnych czynności higienicznych, kosmetycznych, korzystamy z lustra, ale też relaksujemy się. Bez odpowiedniego oświetlenia codzienna pielęgnacja może być utrudniona.
Aby tak się nie stało, pamiętajmy, że podstawową zasadą jest umiejętne połączenie światła ogólnego i punktowego. Zazwyczaj potrzebujemy kilku źródeł światła, żeby całe pomieszczenie i każda z jego stref była dobrze oświetlona. Jedna oprawa dającą światło ogólne to za mało na dobre oświetlenie łazienki. Tu przydadzą się również oprawy zwieszane bądź kinkiety przy lustrze, przy wannie lub nad umywalką.
Do łazienek zalecamy - w zależności od preferencji - neutralną barwę światła 3000 K lub ciepłą 2700 K. Jeśli ma to być oprawa z przesłoną, to rekomendujemy przesłonę mleczną – SOFT, która równomiernie rozprowadza światło - zarówno to centralne, jak i to przy lustrze.
Projektując oświetlenie w łazience zacznijmy od światła ogólnego, które równomiernie oświetli całe pomieszczenie oraz nie spowoduje mocnych cieni i kontrastowych obszarów.
Drugim ważnym obszarem oświetlenie jest lustro czy umywalka. Tutaj potrzebujemy ok. 200 lx, aby dobrze oświetlić ten obszar.
Natomiast do oświetlenia okolic prysznica czy wanny wystarczy światło punktowe.
Projektując instalacje elektryczną warto również pomyśleć o oświetleniu dekoracyjnym, które sprawi, że stworzymy bardziej kameralny i służący odpoczynkowi nastrój.